Coehoorn en de Hoge Linie

Na het vertrek van de Fransen uit Doesburg was de eens zo sterke vesting veranderd in een “open stad” zonder enige verdedigingswerken. De Staten Generaal had een beetje genoeg van de diverse invallen van vijanden vanuit het zuiden en oosten en besloten Menno van Coehoorn om plannen te maken voor de verdediging van de “frontieren”.

1697: Opdracht van de Raad van State aan Menno van Coehoorn: voor een inspectiereis langs de frontieren (grenzen). Frontiersteden: Nieuweschans Coevorden, Zwolle, Deventer, Zutphen, Doesburg, Arnhem via Nijmegen naar Bergen op zoom. Doesburg ging dus van stedelijke verdediging dus naar landsverdediging. Doordat de nieuwe Linie op bijna 1 km van de stad kwam te liggen was er in oorlogstijd ruimte om enkele duizenden soldaten en hun materieel te kunnen herbergen, zoals goed op bovenstaande kaart te zien is.

1698 6 maart: Inspectiereis Menno van Coehoorn en graaf van Athlone: “Van Zutphen ging ik naar Doesborgh waar ik 6 maart arriveerde. De volgende dag heb ik daar de oude gedemolieerde fortificaties bezocht en de oude IJssel en het Broekhuyserwater, dat een Beek is en de Orange dam, die ligt aan de mond van de Beek, welke dam gemaakt is in 1671 of 1672 voor de opstuwing van het Broekhuyserwater.”

Daarna gingen wij langs de oude IJssel, die wij zeer hoog door de Molensluis opgestuwd vonden, en zag dat deze oude IJssel erg gemakkelijk door drie kribben in het Broekhuyserwater afgetapt kon worden, maar in geval men de Orange dam, wederom quam te leggen, en wel verzekerden dat door deze aftapping de vijand daar geen voordeel aan zou hebben.

Tussen dit Broekhuyserwater en de dijk door de Ouden IJssel was een stuk land waarop voor deze een hoornwerk heeft gelegen, dat nu gedemolieerd is, waarop noodzakelijk een werk gemaakt moet worden, alsook een tweede werk, voor de Orange dam tot verzekering en bedekkinge ervan. Daarna ben ik langs de hoge dijk naar het dorp Drempt gegaan en heb gezien dat voor de Oude IJssel deze landen aan weerszijden van deze dijk, tot aan de IJssel onderwater gezet kunnen worden.

 Verder dient tot verzekering en secundering van het werk tot de Orange dam op de uiterwaard aan de overzijde van de IJssel, een goed en vast werk gelegd te worden. Waarbij hersteld moeten worden de oude fortificatiewerken van de stad en tot meer versterking van de Stad dat er een Linie gemaakt wordt met gracht en contrescarpen over de hoogte van de oude naar de nieuwe IJssel, dan zou de stad Doesburg in een zeer goede staat van defensie gebracht zijn.

Deze werken alle tezamen zullen ongeveer een somme van 10 100 duizend gulden bedragen. (dus 1 miljoen gulden)

1701: Start met de aanleg van de Linie: tussen de Oude-IJssel en de IJssel kwam een waterlinie bestaande uit 6 lunetten en 2 redoutes op de vleugels. Het fort Bretagne aan de IJssel en het fort Orange bij de Drempterdijk.

Fort Bretagne met Lunet 1 en achterliggende binnengracht

1701 4 juni: Brief van de Raad van State aan de Staten Generaal: Linies moeten worden gelegd van de Ouden IJssel tot aan de river. Zijnde een lengte van 600 roeden

1701 8 juni: Resolutie van de Staten Generaal waarbij de Raad van State werd gemachtigd tot aankoop van materiaal en nodige gronden.

1727: Rapport aan de Raad van State van de directeur der Fortificatiën W. de Bruijn om de linie uit te breiden met 5 lunetten langs de Oude IJssel. Tevens werd de Hoge linie voorzien van een voorgelegen lage getailleerde onderwal met aan de buitenzijde een brede gracht van 25m.

1729: Uitbreiding met 3 lunetten langs de Oude IJssel.
1730: Hoornwerk Royal uit de 17e eeuw vernieuwd.

1785: 2 lunetten tot aan de haven.
1807: batterijen aangelegd (Tenaille)
tot 1815: diverse moderniseringen aan de Linie door de Fransen.